Program szczepień profilaktycznych przeciwko grypie dla osób powyżej 65 roku życia na lata 2022-2024

Załącznik

do Uchwały Nr XXVIII/171/2022

Rady Gminy Niechanowo

z dnia 27.09.2022

    „Program Szczepienia profilaktycznego przeciwko grypie dla osób po 65 roku życia”

I.   Wprowadzenie

Każdy człowiek sam decyduje o swoim zdrowiu, ponieważ ma na niebezpośredni wpływ.  Jest

wiele czynników, które wpływają na nasz stan zdrowia.

Światowa Organizacja Zdrowia uważa, że w kwestiach zdrowia nie mamy jedynie koncentrować się na chorobach i próbach ich zwalczania, ale przede wszystkim powinniśmy koncentrować się na samym zdrowiu – na jego wzmacnianiu.

Grypa to zakaźna wirusowa choroba układu oddechowego powodująca ciężkie i uciążliwe objawy infekcyjne. Wywołana jest ona zakażeniem wirusem grypy, który przenosi się pomiędzy ludźmi drogą kropelkową (np. podczas kichania). Ze względu na łatwość rozprzestrzeniania się wirusa grypy, jego częste mutacje, a także niecharakterystyczne objawy kliniczne oraz ryzyko powstania groźnych dla zdrowia i życia powikłań pogrypowych. Epidemie grypy, stanowią istotne społeczne niebezpieczeństwo.

Choć choroba ta może atakować całą populację, klinicyści i epidemiolodzy wyszczególniają pewne grupy podwyższonego ryzyka, dla których zagrożenie zachorowalnością i śmiertelnością jest najwyższe. Do grupy tej zalicza się szczególnie osoby starsze powyżej 65 roku życia. Dążenie do ograniczenia zachorowani na grypę jest bardzo ważne z punktu widzenia zdrowia publicznego i związanych z tym kosztów ekonomicznych. Głównym narzędziem minimalizującym wymienione negatywne skutki grypy jest profilaktyka, czyli głównie szczepienia.

II. Okres realizacji Programu:

 2022-2024

III. Autorzy Programu

Gmina Niechanowo

IV. Opis problemu zdrowotnego

1.Program zdrowotny -Grypa

Grypa jest chorobą zakaźna, która atakuje zwykle w miesiącach zimowych i rozprzestrzenia się w szybkim tempie. Szczepionka przeciw grypie stanowi najlepszą ochronę przed wirusem. Zwykle dostępna jest jesienią (od września do listopada); produkuje się ją, wykorzystując szczepy wirusa grypy. Grypa sama w sobie jest groźna, największe zagrożenie dla życia człowieka, zwłaszcza osób starszych, stanowią jej powikłania. Do najczęstszych powikłań grypy zalicz się:

• zapalenie opon mózgowych;
• astmę;
• zapalenie płuc i oskrzeli;
• zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia;
• niewydolność nerek;
• drgawki;

Jedna z metod zapobiegania grypie są szczepienia ochronne. Szczepienia odbywają się, przed okresem wzmożonych zachorowań na grypę i choroby grypopodobne, tj. wrzesień/ październik. Osoby poddające się szczepieniu znacznie zmniejszają ryzyko zachorowania na grypę.

2.Epidemiologia – Grypa

W Polsce sezon grypy to przełom lutego i marca – wtedy notuje się najwięcej zachorowań.

Należy zatem szczepić zanim rozpocznie się sezon epidemiologiczny.

Według danych Światowej Ochrony zdrowia (WHO) rocznie na grypę zapada na świecie około 100 mln ludzi, z czego w wyniku powikłań pogrypowych umiera od 500 tys. do miliona chorych. Jak podaje Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny (NIZP-PZH) w okresie od 8-15 marca 2018 r. Zarejestrowano w Polsce ogółem 264 781 zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę. Średnia dzienna zapadalność wynosi 86,1na 100 tyś. ludności. Odnotowano 5 zgonów z powodu grypy 1. Zachorowania na grypę sezonową wywołują wirusy podtypy grupy A- 

H1N1 i H3N2 oraz wirus grypy B. W niektórych sezonach sporadycznie występuje podtyp H1N2 wirusa typu A. Oba typy wirusów ulegają zmianą, powodujących powstanie nowych wariantów wirusa, co wymusza coroczne zmiany składu szczepionki przeciw grypie sezonowej.

Najlepszy moment do przyjęcia szczepionki przeciwko grypie to wrzesień- październik- listopad, ponieważ:

• na odpowiedź immunologiczną w postaci wytworzenia się odpowiedniego poziomu przeciwciał ochronnych potrzeba od 10 do 14 dni,
• u większości zdrowych dorosłych osób poziom przeciwciał osiąga maximum po 4 tygodniach,
• w ciągu 6 miesięcy po osiągnięciu maximum, miano przeciwciał spada, ale poziom ochrony jest utrzymywany przez 12 miesięcy od zaszczepienia. W dużym stopniu zależy to jednak od wydajności układu odpornościowego. Im wyższa tym poziom przeciwciał chroniący przed zakażeniem jest wyższy i dłużej utrzymuje się w organizmie,
• aby zapewnić optymalną ochronę przed infekcja, szczepienia najlepiej przyjmować przed spodziewaną aktywnością wirusa.

3.Populacja objęta Programem Szczepionki

Program skierowany jest do wszystkich mieszkańców Gminy Niechanowo w wieku powyżej 65 roku życia. Populacja objęta programem stanowi grupę osób, u których ryzyko powikłań po grypowych jest większe, a sam przebieg leczenia jest trudniejszy i wymaga większych kosztów. Potencjalna populacja liczy 870 osób. Przewiduje się, że w latach 2022-2024 można będzie objąć szczepieniami ok. 140 osób, co stanowi 16% populacji docelowej.

Przeciwwskazania stosowania szczepionki:

• ostra choroba infekcyjna (osoba chora),
• przebyty zespół Guillain-Barre stwierdzony w okresie 6 tygodni po poprzednim szczepieniu przeciwko grypie,
• przetaczanie krwi w przeciągu sześciu tygodni.

4.Uzasadnienie potrzeby wdrożenia Programu

Grypa jest chorobą ogólnospołeczną. W polskim Programie Szczepienie Ochronnych szczepienia zaleca się osobą powyżej 65 roku życia (ze wskazań klinicznych i indywidualnych). Możliwość zaszczepienia się przeciwko wirusom grypy może stanowić u osób powyżej 65 roku życia szanse na zdrowsze życie. Jest to jedyną metoda, która może ustrzec przed zachorowaniem. Konieczne jest powtarzanie szczepień co roku ze względu na zmieniający się antygen wirusa powodującego zachorowania i w konsekwencji inny rekomendowany przez WHO, skład szczepionki. Szczepienie przeciwko grypie należy przeprowadzić przed spodziewanym wystąpieniem epidemii grypy. Nowoczesne szczepionki nie zawierają żywych wirusów grypy, nie mogą spowodować zakażeniem wirusem i zachorowania. Organizm osób w starszym wieku po zaszczepieniu zyskuje dużą ochronę przed niebezpiecznymi powikłaniami.

V.  Cele Programu

1. Cel główny

Poprawa stanu zdrowia osób powyżej 65 roku życia z terenu Gminy Niechanowo poprzez obniżenie liczby zachorowań mieszkańców na wirus grypy dzięki przeprowadzeniu skutecznych szczepień.

2. Cele szczegółowe:

• przebadanie i zaszczepienie jednorazowa dawka w terminach ustalonych wspólnie przez realizatora i przedstawicieli Gminy Niechanowo mając na względzie potrzeby i możliwości potencjalnych adresatów szczepień.
• uzyskanie możliwie najwyższej frekwencji,
• zmniejszenie powikłań pogrypowych,
• zmniejszenie kosztów związanych z leczeniem w/w schorzeń.

3. Oczekiwanie efektów

coroczne szczepienie kolejnych roczników osób po 65 roku życia skutkować będzie w długo terminowym horyzoncie czasowym zmniejszeniem ilości zachorowań na grypę i zmniejszenie ilości powikłań pogrypowych.

4. Miernik efektywności

Miernikiem efektywności programu szczepień przeciwko grypie będzie liczba osób zaszczepionych.

VI. Adresaci Programu

1. Oszacowanie populacji

Mieszkańców Gminy Niechanowo spełniających powyższe kryteria jest 870 osób. Możemy objąć szczepieniem grupę ok. 140 osób powyżej 65 roku życia.

2. Tryb zapraszania do Programu

Do uczestnictwa w Programie Zaproszeni zostaną mieszkańcy poprzez informacje przekazane na ogłoszenia umieszczone na tablicach ogłoszeń, stronie internetowej Gminy oraz lokalnych gazetach.

VII. Organizacja Programu

1.Części składowe, etapy i działania organizacyjne

Etap I: Opracowanie Programu

Etap II: Wybór w drodze konkursu ofert jednostek realizujących program. Program realizowany będzie przez podmiot medyczny, który złoży najkorzystniejszą ofertę na podstawie propozycji cenowej.

Etap III: Realizacja programu:

• dotarcie z informacją o programie do osób objętych w/w działaniem,
• rekrutacja osób do programu-kwalifikacja uczestników programu do szczepienia zostanie dokonana na podstawie kolejności zgłoszeń do przychodni lekarskiej realizującej program.

2. Planowane interwencje

• przeprowadzenie kampanii informacyjnej,
• każda osoba po 65 roku życia, która zgłosi się do przychodni lekarskiej realizującej program zostanie przebadana w celu wykluczenia przeciwwskazania do podania szczepionki, a następnie zaszczepienia,
• szczepienia będą bezpłatne i dobrowolne,
• realizator programu winien posiadać wyspecjalizowaną kadrę i zdolności finansowe umożliwiające realizację programu oraz jest zobowiązany do prowadzenia dokumentacji realizacji programu w oparciu o wymogi określone w umowie.

3. Kryteria i sposób kwalifikacji uczestników

Do programu kwalifikowane będą osoby, które spełniają warunki:

• zamieszkanie na terenie Gminy Niechanowo,
• brak przeciwwskazań lekarskich do zaszczepienia.

4.   Zasady udzielania świadczeń w ramach programu

Świadczenia w postaci wykonania szczepienia przeciwko wirusowi grypy otrzyma każda osoba, która została zakwalifikowana w programie

5.  Sposób powiązania działań programu ze świadczeniami zdrowotnymi finansowanymi ze środków publicznych

Szczepienia przeciw wirusowi grypy nie są refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

6.  Sposób zakończenia udziału w programie i możliwość kontynuacji otrzymywania świadczeń zdrowotnych, jeżeli istnieją wskazania

Pełne uczestnictwo w programie polega na zrealizowaniu schematu szczepień szczepionką przeciwko wirusowi grypy. Zakończenie udziału w programie jest możliwe na każdym etapie programu.

7. Bezpieczeństwo planowanych interwencji

W programie będą użyte szczepionki przeciwko wirusowi grypy zarejestrowane i dopuszczone do obrotu w Polsce, wybrane na podstawie opinii lekarza specjalisty.

8. Kompetencje /warunki nie zbędne do realizacji programu

Szczepienia będą realizowane w placówkach opieki zdrowotnej, spełniających warunki wykonania szczepień ochronnych, w tym:

• szczepienia będą przeprowadzane przez wyspecjalizowane pielęgniarki pod nadzorem lekarskim,
• posiadających punkt szczepień oraz lodówkę do przechowywania szczepionek.

VIII. Koszty

1.  Koszty jednostkowe

Planuje się, że koszt szczepienia jednej osoby, tj. koszt zakupu szczepionki wraz z kosztem podania szczepienia i badania, ile przekroczy kwoty 57 zł.

2. Planowane koszty całkowite

Środki na realizacje programu zostały zabezpieczone w budżecie Gminy Niechanowo na lata 2022-2024  851 w dziale Ochrona zdrowia, rozdziale 85195 Pozostała działalność w kwocie 7980,00 zł rocznie.

3. Źródła finansowania, partnerstwo

Szczepienia przeciwko wirusowi grypy w ramach proponowanego programu sfinansowane zostaną w całości z budżetu Gminy Niechanowo.

4. Argumenty przemawiające za tym, że wykorzystanie dostępnych zasobów jest optymalne.

Szczepieniu powinny się poddać zwłaszcza osoby z grup wysokiego ryzyka wystąpienia powikłań pogrypowych i osoby, które mogą stanowić źródło zakażenia dla osób z grupy wysokiego ryzyka.

IX. Monitorowanie i ewaluacja

1. Ocena zgłaszalności do Programu

Informacja o ilości uczestników będzie znana po zakończeniu programu na podstawie list uczestnictwa. Ponadto informacje udzielane przez lekarzy oraz pielęgniarki środowiskowe mogą wpłynąć pozytywnie na frekwencję.

2. Ocena jakości świadczeń w programie

Wszyscy uczestnicy programu zostaną poinformowani o możliwości zgłaszania uwag pisemnych do organizatorów badania w zakresie jakości uzyskanych świadczeń.

3. Ocena efektywności programu

Ocena efektywności programu zostanie przeprowadzona na danych będących w dyspozycji realizatora programu zdrowotnego dotyczących liczby hospitalizacji z powodu chorób wywołanych wirusem grypy.

X. Okres Realizacji Programu

Program szczepienia profilaktycznego przeciwko grypie dla osób po 65 roku życia będzie realizowany w okresie od 2022 r. do 2024 r. W terminach ustalonych wspólnie przez realizatorów i przedstawicieli Gminy Niechanowo mając na względzie potrzeby i możliwości potencjalnych adresatów szczepień.

XI. Zakończenie

Program ma charakter otwarty. W razie potrzeby program będzie modyfikowany.